کدام بخشهای ایران لرزه خیز تر است؟ کدام بخش کم خطر تر؟

این سوالی است که در هر بررسی پهنه بندی خطر زلزله مطرح است. در تز های فوق لیسانس که بعضی از دانشجویان من نیز کار می کنند نیز بر اساس داده های لرزه خیزی و وجودو یا عدم وجود گسلهای لرزه زا – یا بهتر بگویم شناخت و یا عدم شناخت گسلهای لرزه زا در یک منطقه- و تعیین پهنه های لرزه زمینساختی مختلف در یک منطقه - تعیین مدل لرزه زمینساختی- به تعیین مقدار خطر زمینلرزه در یک منطقه می پردازند. شنیده ایم که لرزه خیزی همه مناطق ایران در بعضی اظهار نظرها یکسان یا مشابه در نظر می گیرند. حقیقت آن است که اگر چنین یکسانی و تشابهی برقرارباشد دیگر مطالعه لرزه خیزی و پهنه بندی خطر بی معنی است. از سوی دیگر همواره اگر گسلهای لرزه زای یک منطقه ووضعیت لرزه زمینساختی آن رابه دقت نشناسیم و داده های لرزه خیزی نیز ناکافی باشد و مدل لرزه زمینساختی مناسبی تهیه نشود و در نهایت از رابطه کاهندگی مناسبی نیز استفاده نشود و یا بعضی از این عوامل در دسترس نباشد، در آن صورت همواره عدم قطعیت بالائی دربررسی های خطر زلزله وجود خواهد داشت که نتایج را غیر قابل اعتماد میکند. در چنین حالتی تفاوت معنی داری در نتایج یک مطالعه پهنه بندی خطر در میان مناطق مشخص شده به عنوان خطر بالاتر و خطر پائینتز وجود نخواهد داشت. یک پس لازم است تا با فراهم آوردن مبانی وداده های ورودی مناسب به براورد های درست از خطر زمینلرزه دست زد. و در هر حالت ابرازاینکه همه جای ایران لرزه خیز است و اصلا جای کم خطر تر نسبت به نواحی دیگر نداریم یک اظهار نظر غیر علمی و غیر کارشناسی است. این مورد به ویژه هنگامی که بحث خطر زلزله در تهران مطرح می شود بیشتر به گوش می رسد و بعضا می شنویم که می گویند استقرار پایتخت و یا بخشهای مهم از آن در بخش های دیگری از مملکت به دلیل خطر یکسان در همه مملکت غیر ممکن است. پس مطالعات دقیق پهنه بندی و ریسک زمینلرزه به چه کاری می آیند؟ اصلا علم به چه کار می آید؟ اگر نتوان بر اساس نتایج مطالعات علمی برنامه ریزی کرد، آنگاه اصل انجام بررسی های علمی زیر سوال خواهد بود.