از پژوهشهاي علمي در ايران چه انتظاري داريم - 11

در ادامه بحث انتظار از پژوهشهاي علمي در ايران امروز مي خواهم اهميت ساختار، نظم و ساماندهي در پژوهشهاي علمي را ياد آور شوم. وقتي كه در يك مجمعه پژوهشي امكانات فراوان و پژوهشگر قابل وجود داشته باشد ولي ساماندهي تشكيلاتي موجود نباشد، در آن صورت سرمايه هاي پژوهشي به هدر خواهد رفت.
ساماندهي تشكيلاتي ابتدا با هدفمند بودن برقرار مي شود. اگر هدفهاي قابل دسترس و واقعي تعريف شده و براي رسيدن به آنها برنامه هاي واقع بينانه تدوين شود، پژوهش به سامان خواهد بود.
از سوي ديگر برنامه پژوهشي بر مبناي راهبردهاي پژوهشي بايد تدوين شود. اگر ديدي كلان و اهدافي بزرگ موجود نباشد در آن صورت به روزمرگي خواهيم افتاد.
مي خواهم بر اهميت زمانبندي صحيح و تمام وقت بودن پژوهش نيز تاكيد كنم. پژوهشهاي رويا پردازانه كه براي زمانهاي غير واقعي برنامه ريزي مي شوند دردي از دردهاي مملكت دوا نمي كنند.
در نهايت - و شايد از همه مهمتر! - آنكه پژوهشگر و پژوهشگاه بايد جايگاه واقعي خود را بشناسد. پژوهشگر نه مهندس مشاور است و نه كارفرما. پژوهش نيز پروژه فني كه بايد بر اساس روشهاي كلاسيك به پايان برسد نيست. پژوهشهاي بنيادي نيز به اهميت پژوهشهاي كاربردي هستند و براي هريك پژوهشكده هاي گوناگون و در جاي صحيح خود - در دولت و در بخش خصوصي - نياز داريم. پژوهش كاربردي بايد حلقه اتصال علم به نيازها و اولويتهاي ملي - در وزارتخانه ها - باشد.
به نظرم در بسياري از بخشها در ايران انتظاري كه از پژوهش داريم، انتظاري واقع بينانه نيست و يا اساسا پژوهشگران خود را در جايگاه واقعي پژوهش نمي بينند. شايد به نكته اول همين يادداشت بايد برگردم كه : اهيت ساماندهي و مديريت پژوهشي در اين باب شايد از هر مساله ديگري مهمتر باشد.