سمينار در ساري و پاسخ مكتوب به سوالات

ديروز در ساري در سميناري به دعوت كانون مهندسين ساري - به همراه آقاي دكتر عشقي- سخنراني كرديم. در اين سمينار چون فرصت پاسخ به سوالات حضار محترم نبود، من قول دادم تا سوالات مربوط به خود را در صفحه و وب لاگم پاسخ دهم. متوجه شدم كه وبلاگ من را بعضي مهندسين در مازندران هم مي خوانند. اميدوارم آنها كه سوال كرده اند جوابها را در ذيل ببينند:
سوالات مكتوبي كه به دستم رسيد اينها بودند:

آيا ساخت و ساز روي گسلها با مجوز شهرداري ها صورت مي گيرد و آيا شهرداري ها از وجود اين گسلها با خبرند؟
جواب: اولا نمي دانم كه در همه موارد ساخت و ساز روي گسلها داراي مجوز هستند يا نه. ولي حداقل محل گسلهاي اصلي در نقشه هاي زمين شناسي مشخص هستند و مي توان از ساخت بنا ها و گسترش شهر به سوي انها اجتناب كرد. البته محل تمام گسلها را به طور دقيق بايد در نقشه هاي تفصيلي (با دقت زياد)مشخص كرد. در هر نقشه تفصيلي نمايانگر محل گسلهاي روي نقشه هاي توپوگرافي مشخص خواهد بود. در ان صورت مي توان به طور دقيق ممنوعيت ساخت و ساز را اعمال كرد. تا زمان تهيه چنين نقشه هايي، ازساخت و سازبر روي پهنه هائي كه تا كنون به عنوان روند گسله اصلي نشان داده شده است بايد اجتناب كرد. در گسترش شهرها نيز به اين محلها حتما بايد توجه شود.

آب تحت الارضي در محل گسلها، چه تاثيري بر رانش سطحي روي زونهاي گسله دارد؟
اثر مهمي بر فعال شدن چنين پهنه هاي گسله به ويژه در زمين هاي شيبدار دارد. وجود آب موجب تحريك چنين شيبهائي ميشود و اثر فعال كننده بر چنين زمين هاي دارد كه در اثر وجود پهنه گسله دچار خرد شدگي هم هستند.

حريم گسلها در شمال ايران حدودا چقدر است؟

تاكنون مطالعه ويژه اي در اين مورد در شمال ايران انجام نشده است . ولي براساس دانسته هاي ما از گسلهاي ايران: گسلي كه توان لرزه زائي برايرخداد زلزله اي با بزرگاي هفت دارد، در حريمي حدود دوكيلومتر مي تواند موجب گسيختگي و جنبش هاي شديد در پهنه اي به پهناي حدود دو كيلومتر (نواري به ضخامت دو كيلومتر در اطراف گسل) شود. بنابر اين مي توان چنين موردي را در مورد تمام گسلهاي لرزه زاي مازندران نيز تعميم داد. در مورد حريم گسل مي توان به مقاله من در شماره تابستان و پائيز ۱۳۸۰ پژوهشنامه زلزله شناسي و مهندسي زلزله نيز مراجعه كرد.

آيا بيشينه شتاب و طيف براورد شده با روشهاي گونانگون تحليل خطر قابل اعمال با نگاشت مصنوعي به سازه است؟
حتما! اتفاقا بهتر است اول تحليل خطر انجام شود و در نهايت جنبش شديد زمين به عنوان ورودي به سازه به

صورت يك نگاشت شتابنگاري مصنوعي كه براي همان نقطه مورد نظر براورد شده است ارائه شود.

در مورد روانگرائي و احتمال وقوع ان در منطقه ساري چه مي توانيد مطرح كنيد؟
حقيقت آن است كه با توجه به خاك دانه اي و سطح آب زير زميني كه در محلهاي مختلف در شهر ساري به حدود ده متري سطح زمين مي رسد، و لرزه خيز بودن منطقه، و همچنين تجربه زلزله ۱۳۶۹ منجيل كه موجب روانگرائي در آستانه اشرفيه و مكان هاي مختلف ديگري در دشت گيلان شد، احتمال اين پديده در ساري هم وجود دارد. ولي براي ارائه يك پهنه بندي دقيق از چنين پديده اي در سطح شهر ساري لازم است تا يك بررسي ويژه با انجام حفاري و سنجش دقيق سطح آب و جنس زمين و به كار بردن روشهاي دقيق پهنه بندي انجام شود.