ساماندهي و مديريت داده هاي علمي - زلزله شناختي - ايران

ديشب در مصاحبه اي كه از شبكه يك تلويزيون با آقاي دكتر زاهدي وزير علوم انجام مي شد، ديدم كه ايشان به ايجاد سامانه مديريت اطلاعات و داده هاي علمي ايران از اوائل اسفندماه توسط وزارت علوم اشاره كردند. خبري خوب و كاري بسيار بنيادي و مهم است. فكر مي كنم كه اكنون فرصتي باشد تا به ساماندهي هاي قبلا انجام شده در زمينه تخصصي ما - زلزله شناسي- نيز نگاهي مجدد و مرور شود. از سال گذشته قرار شد تا مركز داده هاي زلزله ايران ايجاد شود (مصوبه قانوني هم در اين زمينه وجود دارد). اين موضوع ايده اي بود به منظور تمركز امر ساماندهي و مديريت داده هاي زلزله در ايران كه توسط مراكز مختلف پژوهشي در ايران توليد مي شود، تا زير نظر مركزي بي طرف ساماندهي و مديريت شود كه خود در امر توليد و استفاده از داده ها ذينفع نيست و مسئوليتي ندارد - نظير نهاد رياست جمهوري، يا سازماني كه تحت عنوان مديريت بحران در زير مجموعه دولت يا اين نهاد قراربوده تشكيل شود. هدف اوليه اين بوده است كه امكانات ملي ايران در زمينه رصد زلزله هاي كشور - كه درسازمانهاي مختلف قرار دارد -و درستش هم اين است كه بخشهاي مختلف كار زلزله نگاري با اهداف مختلف توسط دانشگاهها و مراكز پژوهشي خود را دنبال كنند- با استفاده از يك مديريت واحد وعالي در جهت استفاده محققان و همچنين اطلاع رساني بهينه زلزله در كشور ساماندهي و سپس قابل دسترس گردد.
موضوع از سال گذشته در يكي از دانشگاهها با واگذاري مسئوليت به آن با برگزاري جلسات هماهنگي براي بررسي چگونگي راه اندازي اين مركز دنبال شد . ولي امسال از ابتداي سال 85 حتي در حد دنبال كردن همان جلسات هماهنگي نيز پيشرفتي ديده نشده است. جا دارد كه حال كه وزير علوم براي ايجاد مركز اطلاعات و داده هاي علمي ايران برنامه دارند، اساسا در مورد آنچه تاكنون در زمينه مركز اطلاعات لرزه اي كشور و ساماندهي آن شده بازنگري شود و با مرور مجدد اهداف اوليه آن، هدايت و مديريت عالي چنين مركزي به مجموعه اي كه خود توليد كننده داده ها نيست سپرده شود تا به صورت يك كنسرسيوم داده ها به برنامه ريزي كلان، ساماندهي، مديريت و اطلاع رساني لرزه اي براي كل كشور با ميدان دادن به همه و استفاده از تمام توان تخصصي هم اكنون موجود در كشور - شامل نيروي انساني متخصص و تجهيرات لرزه نگاري - در تمام سازمانها، دانشگاهها و پژوهشگاههايي كه در اين امر فعال هستند (موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران، پژوهشگاه بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله، مركز تحقيقات ساختمان و مسكن، مركز زمينلرزه شناسي دانشگاه مشهد و ساير مراكز تخصصي و موسسات كه دستگاهها و شبكه هاي لرزه نگاري در اختيار دارند و توليد داده هاي زلزله شناختي مي كنند) بپردازد. تاخير در اين موضوع و عدم بازنگري در آنچه تا كنون رخ داده، موجب هدررفتن بيشتر توان تخصصي ملي ما خواهد بود.