معرفی کتاب : زلزله شناسی ایران مولف: دکتر مهدی زارع

معرفی کتاب : زلزله شناسی ایران
مولف: دکتر مهدی زارع
ناشر : دفتر پژوهشهای فرهنگی
(کتاب شماره 106- از  مجموعه " از ایران چه می دانم؟")
تعداد صفحات 114 صفحه
قیمت: 4000 تومان
 
معرفی: کتاب حاضر یکصد و ششمین کتاب از مجموعه "از ایران چه میدانم؟ است که به معرفی لرزه خیزی و خطر زلزله در ایران می پردازد. این مجموعه به شرح و بررسی یک موضوع در مورد ایران یا در ایران اختصاص یافته و در این کتاب به تشریخ لرزه خیزی و خطر زلزله در فلات ایران با توجه به تاریخچه ثبت زلزله ها در شبکه های لرزه نگاری و مروری بر زلزله های مخرب سه دهه اخیر ایران پرداخته شده است. از انجا که در سری از این چه میدانم به ترویج و همگانی کردن علم اهمیت ویژه داده می شود، در کتاب حاضر نیز سعی شده در تا در حجم حدود 100 صفحه با زبانی علمی و حتی الامکان ساده و بدون پرداختن به نحوه محاسبات علمی در مورد مساله خطر زلزله، دستاوردهای علمی در ایران به خواننده فارسی زبان در این مورد عرضه شود.
كشور ايران يكي از لرزه خيزترين نواحي جهان است. چرا که ايران بخشي از بزرگترين ناحيه دگرريختي همگرا در زمين است كه حاصل دگرريختي به وسعت 3 ميليون كيلومتر مربع پوسته قاره اي در اثر بازشدگي درياي سرخ و حركت رو به شمال خاوري ورقه عربستان و برخورد ورقه ها عربي و اوراسياست. از سوي ديگر، ورقه هند در حال حركت به سمت شمال- شمال باختري به سوي ورقه ايران است. كوتاه شدگي و ضخيم شدگي پوسته اي در اين پهنه برخوردي سبب تشكيل نوار رشته كوههاي قفقاز، زاگرس، البرز، كپه داغ و فلات تركيه- ايران شده است. بیشتر (حدود 90%) از انرژي جنبشي   به صورت دگرشكلي هاي  بي لرزه در سراسر رخ می دهد و تنها حدود 10% از  آزاد شدن تنش به صورت لرزه ای و همراه با زلزله است.
در اینجا مروری مختصر به فصلهای مختلف این کتاب می اندازیم:
-          در فصل اول کتاب  تحت عنوان درآمدی بر لرزه خیزی ایران به تاریخچه لرزه نگاری در ایران و  لرزه خیزی فلات ایران در نوار لرزه خیز آلپ هیمالایا پرداخته شده است

-          فصل دوم به لرزه خیزی و لرزه زمینساخت ایران می پردازد. در این فصل هر یک از پهنه های لرزه زمینساختی در فلات ایران مورد بررسی قرار گرفته اند.

-          در فصل سوم زلزله های ویرانگر در سه دهه اخیر در ایران مرور شده اند. از این میان با تاکید بیشتر به زلزله های طبس (1357)، منجیل (1369)، بم (1382) و فیروزآباد کجور (1383) پرداخنه شده است و مشخصات زلزله شناختی و گستره خسارتها در این زلزله ها بیان شده اند.

-          فصل چهارم به پهنه بندی خطر زلزله در ایران اختصاص دارد و با بیان تاریحچه مطالعات پهنه بندی خطر زلزله در ایران و ارائه نقشه های پهنه بندی خطر از سالهای دهه 50 تا کنون به نقشه پهنه بندی خطر زلزله در آیین نامه استاندارد زلزله ایران (2800) نیز ارایه شده و در نهایت نقشه پهنه بندی که توسط مولف برای ایران محاسبه شده آمده است .

-          فصل پنجم نیز به اختصار به مدیریت سانحه می پردازدو در این فصل با تاکید بر مرور تجربه مدیریت سانحه در زلزله های منجیل 1369 و بم 1382 بر اهمیت جنبه های اجتماعی در مدیریت سانحه تاکید شده است.

-          در پایان نیز سخن پایانی در مورد لرزه خیزی ایران گنجانده شده و سپس فهرست مراجه و منابع کتاب امده است.