آیا هنوز مرغ همسایه غاز است؟

این ضرب المثل ایرانی را که حتما شنیده اید که می گویند مرغ همسایه غاز است. دیروز با یکی از دوستان صحبت می کردم که از موضوعی شاید تکراری شکایت داشت. می گفت در هر پروژه عمرانی اگر ما ایرانی ها طرحی به عنوان مهندس مشاور ارائه می کنیم و کارفرمای ما یک مشاور خارجی برای کنترل کار ما داشته باشد گاهی می بینیم که حرف خارجی ها به عنوان حجت می گیرند حتی حق الزحمه ای بیش از ما به او می دهند، و تمام زحمات ما در مقابل مشاور چشم آبی - و اخیرا چشم بادامی!- ممکن است نادیده گرفته شود. البته سالها قبل، در اولیل دهه هفتاد، که در مهندسی مشاور مهاب قدس کارمیکردم مهندسان باسابقه شرکت می گفتند که قبل از انقلاب مهندسان ایرانی در بیشتر موارد فقط در حد دستیار مشاوران خارجی می توانستند وارد کارهائی مثل سدسازی شوند. همزمان چنین مسائلی را در موردشرکت نفت هم شنیده بودم. ولی همان مهندسان باسابقه - که هم اکنون نیز از ورزیده ترین نیروهای فنی کشور هستند و مشغول به خدمت به میهن -می گفتند که بعد از انقلاب خیلی از این مرزها شکست و به اصطلاح ایرانی ها در بسیاری از امور فنی توانستند خود در مصدر کارها قرار گیرند. به هر حال چند سال قبل وقتی که ژاپنی ها برای مطالعه زلزله در منطقه تهران در یک طرح به یاری شهرداری تهران آمدند معمولا پوشش رسانه ای نتایج کارهای این گروه چنان بود که انگار مساله خطر زلزله در تهران توسط این گروه کشف شده است. از همه جالب تر برخورد یک لوازم تحریر فروش در محله ما بود که باوجوداین که شغل و تخصص من را می دانست از من پرسید" آیا راست است که ژاپنی ها مطالعه لرزه خیزی تهران را انجام داده اند و گفته اند که جائی بسیار لرزه خیز است؟" این در حالی است که مثلا در مورد تهران حداقل از حدود سی سال قبل بررسی های فراوانی در این مورد انجام شده است و دانشمندانی مانند دکتر بربریان، دکتر قرشی و دکتر مهاجر اشجعی مطالعات دست اول و جالبی در حدود بیست سال قبل به انجام رساندند. ظاهرا هنوز غاز بودن مرغ همسایه در وطن ما ادامه دارد. شاید یک دلیل مهمش عدم اعتماد به نفس و یا دلایل دیگر شخصیتی یا اجتماعی باشد ولی هر چه که هست وجودو استمرار چنین فضائی متخصصان ایرانی را بسیار عذاب می دهد