وبلاگ دکتر مهدی زارع

مکانی برای تبادل نظر و اتاق فکر دکتر مهدی زارع و دوستان...

My Photo
Name:
Location: Tehran, Tehran, Iran

Wednesday, October 01, 2008

سنت ایرانی -اسلامی پژوهش ترجبی را پاس بداریم-2

عدم توجه به آنچه که به عنوان پژوهشهای تجربی و مطالعات کمی در سابقه دانشمندان مسلمان و تمدن ایرانی- اسلامی وجود داشته است، عملا موجب شده است که هر سخن نو علمی و و تجربی را به عنوان دانش اروپایی و غربی بشناسیم. اشتباه آن خواهد بود که در دنیا را بر روی خود ببندیم، ولی اشتباه بزرگتر آن است که وقتی درها را باز کردیم عملا چیزی را در خانه سالم باقی نگزاریم! وبخواهیم با هر آنچه وارد می کنیم، خانه ذهن، و دل و آشیانه مادی و عینی خود را سامان دهیم! وضع همان می شود که در آن هستیم. از اکثر دانشگاهیان ایران اگر بپرسیم دانش و پژوهش تجربی از کجا آمده است، بیشتر به دارالفنون به بعد اشاره خواهند کرد و اعزام دانشجو به اروپا و ... البته تمام اینها جزیی از تاریخ ما هستند ولی جزیی مهم تر هم در این تاریخ وجود دارد: پژوهش تجربی و مطالعات کمی اساسا مربوط به همین حوزه تمدنی است که ما در آن زندگی می کنیم. یعنی حوزه تمدنی ایرانی-اسلامی.
این فضای تماما برونگرا و بودن اعتماد به نفس بخشی از دلیل برای تسلیم مطلق دربرابر تمدن های غربی - که امروز به عنوان تمدن های شکوفا در دنیا شناخته می شوند- و عدم هر نوع باور به امکان باززنده سازی و شکوفائی تمدن ایرانی-اسلامی است. بخشی دیگر از این ماجرا نیز به تلاش برای تمسخر و خاموش کردن هرنوع تلاش مثبت و کوشش برای توسعه علمی در داخل کشورهای حوزه تمدنی ما است. جای تاسف است که بسیاری از این تلاشهای منفی از سوی برخی از هم صنفان و هم سلکان خود ما هدایت -و یا مستقیم اجرا!- می شود.
به یک بخش دیگر از یادداشتهای من یرای همان کتاب - هنوز ناکام! و منتشر نشده- من توجه فرمائید.
ضمنا پس از خواندن این یادداشتها اگر خوشتان آمد وناشری می شناسید که این مطالب را ممکن است چاپ کند، به من هم بگوئید، شاید بالاخره همت کردم !و کتابم را چاپ کردم
دانشمندان مسلمان اولین گروهی از دانشمندان در میان تمدن های گوناگون دیگر بوده اند که به تجربه گرائی، پرداختن به روشهای کمی و مشاهده و دقت نتایج اهمیت خاص داده اند. این نحوه عمل در مطالعات علمی نزد دانشمندان مسلمان به توسعه روش علمی نزد مسلمانان انجامید. از این دیدگاه شاید کوشش های مشاهده ای فارابی در فرن دهم میلادی و این هیثم در قرن یازدهم هجری را به عنوان آغازگران "روش علمی" معرفی نمود. در این میان سایر تلاشگران برجسته برای ایجاد و توسعه روش علمی را می توان جابر ابن حیان (قرن هشتم میلادی)، این سینا و ابوریحان بیرونی (قرن یازدهم میلادی) نامید. ضمنا این دانشمندان مسلمان (بیشتر ایرانی و مسلمان) بودند که مبدع مهمترین دستاورد روش علمی بوده اند که همانا "تجربه گرائی و کمی کردن مشاهدات" برای تشخیص نظریه برترعلمی (از میان نظریات شناخته شده و قابل آزمون) در یک مسیر تجربی خاص علمی است.

0 Comments:

Post a Comment

<< Home