عاشورا، عزاداري شيعيان براي حضرت ابي عبدالله-ع- و يارانش و اهميتش در وحدت اجتماعي

امروز روز عاشوراست. پرشور ترین تظاهرات ملی و مذهبی بسیاری از ایرانیان و مردم شیعه در کشورهای عراق، لبنان، پاکستان، افغانستان، کشورهای حاشیه خلیج فارس و... در چنین روزی برگزار می شود. عزاداری مردم در این روز یادآوری مصائب سالار شهیدان و سرور آزادگان جهان در سال ۶۱ هجری است، آنکه زیر بار ظلم نرفت و در دفاع از حق و مبارزه با ستم، خون پاک خود، برادانش ، فرزندانش و اصحابش، دشت کربلا را گلون کرد. از نظر تاریخی دهم محرم ۶۱ هجری مصادف با ۲۱ مهرماه سال ۵۹ هجری شمسی، و ۱۳ اکتبر سال ۶۸۰ میلادی بوده است. از نظر وضع هوا ابتدای پائیز در بین النهرین - میانرودان - هوا در طول روز به دمای حدود ۳۵ درجه سانتی گراد می رسد و در حدود ۱۳۰۰ سال قبل نیز دمای هوا در هنگام ظهر به احتمال در همین حدود بوده و در شرایطی که در مقتلها آمده راه دسترسی به آب بر امام حسین و یارانش بسته بودند، همگی در تشنگی و در اوج مظلومیت به شهادت رسیدند. شهادت حضرت ابی عبدالله و یاران با وفایش تنها صحنه خشونت و ظلم تاریخ نبوده ولی اینکه امام -ع- نوه حضرت رسول -ص- بود و نحوه حرکت و شرایط زمان و مکان و نوع خشونتی که دستگاه خلافت ظالم یزد ، سپاهیان ابن سعد به کار بستند، موجب شده که نه تنها در مذهب شیعه این موضوع مهمترین نماد و سمبل مذهب شده است، بلکه بسیاری از غیر شیعه ها و غیر مسلمانان نیز با حرکت و قیام امام حسین در برابر ظلم دستگاه خلافت یزید ، به عنوان نماد قیام بر علیه ظلم و دفاع از حق و حقیقت و مظهر شهادت در طول تاریخ آشنا هستند.

از نظر اجتماعی و ملی، در زمانه مدرن، آن هنگام که مردمان سر به کار معیشت و زندگی خویشند -که البته لازم است باشند- و با گسترش ارتباطات مدرن و گوناگونی نحوه دسترسی به فناوری های جدید، بیم از دور شدن مردم از یکدیگر را موجب شده، و به اصطلاح فردیت روز به روز پر رنگتر می شود، گرامیداشت عاشورا و عزاداری برای حضرت ابی عبدالله-ع-، علاوه بر توسعه روحیه معنوی، بسط معارف دینی، پاسداشت سنت های نیک، و گرامیداشت و یادآوری فرهنگ اجتماعی با هویت اسلامی - ایرانی، به باور نگارنده موجب وحدت و چسبندگی اجتماعی بین مردم است. عوامل مختلفی در روزگار مدرن می توانند مردم را دسته دسته، و از هم جدا کند و در مقابل یکدیگر قرار دهد. گرامیداشتی از نوع مراسم عاشورا، مردم را از گروهها و دسته های مختلف اجتماعی با هر درجه از دانش، ثروت، تمول و هر نوع گرایش سیاسی، قومی، فرهنگی و هر زبان و لهجه محلی، می تواند به گرد هم آورد و ایجاد وحدت و همبستگی اجتماعی کند.

و چه زیباست که این مراسم عزاداری که مردمان خود و بر مبنای علاقه خویش، و با سلیقه و میل خود به آن می پردازند، رسم ها و آئین های نیکی از نوع همیاری، کمک به مظلومان و محرومان، اهدای خون، کمک و دعا به جان بیماران، اطعام نزدیکان و به ویژه نیازمندان، دعا و نیایش به درگاه خداوند متعال برای سعادت ملت، سلامت نزدیکان و همکارای و همفکری و تلاش جمعی -در جهت تقویت نهاد های مدنی، مردمی و اجتماعی- را به همراه دارد. فرهنگ و شعائر اسلامی که مردم در مراسم عاشورا به گرامیداشت آن می پردازند، به همراه یادآوری دفاع از حق، و ایستادگی در برابر ظلم و ستم و گرامیداشت خاندان رسول خدا -ص-، است، حاوی جلوه های زیبایی از فرهنگ والای اسلامی، نزد شیعیان است، فرهنگی که حاوی کمک و نوعدوستی، وحدت، دعا، نیایش و زیارت، و تقبیح خشونت است.

امروز در ابتدای دهه دوم از قرن بیست و یکم، ما به عنوان انسانهای ایرانی، با گرامیداشت عاشورا، و شهادت حضرت ابی عبدالله -ع-، غنای فرهنگی پاک و ارزشهای والای معنوی و انسانی را به نمایش می گزاریم. همزمان با پاسداشت فرهنگ عاشورا، وحدت اجتماعی و همدلی و همیاری بین مردمان بیش از هر زمان دیگر است. عزاداری عاشورا، گرامیداشت سنتهای نیک و فرهنگ والای نیاکان ماست، و همزمان یادآوری ارزشهای بزرگی چون دفاع از حق و پایداری در برابر ظلم. عاشورا برای ما تنها سالروز شهادت امام حسین -ع- و یارانش نیست، سالروز گرامیداشت ارزشهای والای فرهنگی، اجتماعی و انسانی ماست.

در دفاع از این ارزشها، هر چه ممکن است، با تاکید بر جنبه های نیک و خیرخواهانه و انسانی این روز بزرگ، برای وحدت و همدلی میان ملت ایران و همدردی با تمام مردمان مظلوم جهان و همنوایی فرهنگی با تمام شیعیان و آنها که به هر دلیل و با هر زبان، فرهنگ حسینی را پاس می دارند، بکوشیم.

از همه عزادان امام حسین بن علی -ع- التماس دعا دارم. برای سعادت و وحدت ملت ایران، و همچنین شفای مریضان و نیکروزی محرومان، یتیمان و فراموش شدگان دعا کنیم و در کمک به هم نوع هر چه می توانیم در این ایام بکوشیم.