دانشگاه پژوهش محور و كارآفرين-6

نقش ابزار و تجهيزات آزمايش و مشاهده و تحقيق و توسعه در ساخت آنها در فرايند پژوهش و كارآفريني چيست؟
پر واضح است كه در صورت نبود ابزار نمي توان به مشاهده و انجام آزمايش دقيق در حوزه پژوهشي مورد نظر بر اساس استانداردهاي روز دنيا پرداخت. از آنجا كه در بيشتر زمينه هاي ابزار دقيق از فناوري روز دنيا به دور هستيم، همچنان تا زماني كه امكان تهيه اين دستگاهها و ابزار در داخل وجود داشته باشد - به ويژه در مورد ابزار دقيق - بايد وابسته به تجهيزات وارداتي باشيم. الزام براي انجام اين كار هم مشخص است: اگر ابزار كار نباشد، نمي توان در استاندارد مورد نظر فعاليت نمود.
حال يك چالش مهم آن است كه: چه بكنيم كه پس از مدتي كشور ما - نظير بسياري از كشورهاي در حال توسعه - به قبرستان تجهيزات فرسوده تبديل نشود؟ هنگامي كه استفاده مناسبي از تجهيزات - چه در هنگام انتخاب و خريد آن و چه در نگهداري آنها - نكنيم، دوره عمر اين تجهيزات در كشوري نظير ما بسيار كوتاه خواهد بود.
مساله ديگر آن است كه براي پژوهش محور بودن دانشگاهها ابتدا بايد تمركز را بر روي نيروي انساني كارآمد گذاشت و چه در بخش دولتي و چه بخش خصوصي تحقيق و توسعه هنگامي مي تواند به عنوان يك سنت كار حرفه اي تلقي شود كه دانشمندان به عنوان محور توسعه علمي قرارگيرند. در مواردي كه مي بينيم كه سرمايه گذاري مالي و تخصيص بودجه براي جذب تجهيزات راحتتر صورت مي گيرد تا براي جذب محقق.
تجهيزاتي كه به سطح پژوهش لازمه و قابل اجرا در هر كشور نخورد و هماهنگ با امكانات استفاده در كشور مذبور نباشد، وارد كردنش جز ضرر چيز ديگر ندارد، چرا كه به اين ترتيب اگر امكان استفاده صحيح هم بعدها فراهم شد، هيچ مديري به تخصيص بودجه بيشتر - به دليل تجربه ناموفق قبلي - راضي نخواهد شد.
تجهيزاتي به كار پژوهش و فرايند كارآفريني كمك مي كند كه بر پايه يك برنامه ريزي دقيق وبه سامان از سوي پژوهشگر لزوم و امكان استفاده از آن توجيه شده باشد. ولي هنگامي كه چنين توجيهي وجود داشت، اگر عزم و اراده جدي براي توسعه علمي وجود دارد، لازم است تا با دست و دلبازي با تامين بودجه براي آن عمل شود.
اگر اراده جدي براي توسعه علمي كشور وجود دارد، سرمايه گذاري مالي و تامين بودجه اگر با خست و نديدن ضرورتهاي اين بخش - و در مقايسه مداوم با ساير احتياجات فوري و نيازهاي روزمره جامعه - صورت گيرد، در دور باطلي قدم خواهيم زد كه حاصلش هرچه باشد، جامعه اي توسعه يافته براساس توان و تلاش متخصصان ايراني نخواهد بود.
يك نكته پاياني: اگر توان نرم افزاري در بخشهاي قابل دسترسي به فناوري نوين تقويت شده و بر روي آن سرمايه گذاري گردد، مي توان به صورت بخشي، در سطح درجه اول دنيا در محيط علمي داخل حركت كنيم - حتي اگر كل چرخه علم فناوري در يك موضوع مسخر ما نشده باشد.
ضمنا اگر با توسعه و تجهيز آزمايشگاههاي تحقيق و توسعه تجهيزات در تمام دانشگاهها و پژوهشگاههاي ما مد نظر واقع شود، در آن صورت در فرايند توليد - حداقل بخشي از - سامانه تجهيزات تخصصي قرار مي گيريم. اين بخش مهمي از تحقيق و توسعه است كه در عين حال با يك برنامه مناسب عرصه حضور بخش خصوصي در دانشگاهها و پژوهشگاههاي ما نيز هست. تمام دانشگاههاي پيشرفته در دنيا، بخشي براي تحقيق و توسعه در تجهيزات دارند ولي ما معمولا آماده خوري مي كنيم و به توسعه و ساخت تجهيزات كمترين بها را مي دهيم.