لزوم به کارگیری صحیح ظرفیت دانشجوئی در کارهای پژوهشی

یکی ازمسائل مهم در آموزش عالی نحوه به کار گیری صحیح در کارهای پژوهشی دردانشگاههاست. با سیاست گسترش دوره های کارشناسی ارشد و دکتری دردهه هفتاد و همچنین با افزایش بی وقفه ظرفیت دانشگاههای آزاد و همچنین دانشگاه پیام نور، هم اکنون با پدیده جدیدی به نام تعداد نسبتا زیاد دانشجویان فوق لیسانس و دکتری مواجهیم. الیته من گزارشی تحلیلی و مستند از وضعیت دوره های تحصیلات تکمیلی در آموزش عالی ایران ندیده ام، ولی به نظرم یکی از مهمترین مسائل آموزش عالی ما میزان کارآمدی و بهره وری آموزش عالی مملکت است. این بخش از آموزش عالی است که به تولید علمی در ایران و گسترش مرزهای دانش و رفع مشکلات علمی و فنی کشور از طریق پژوهش می پرازد. در این یادداشت نکاتی انتقادی که به نظرم می رسد – بر اساس دانسته هایم - مطرح می کنم:
- بسیاری از دانشجویان در پروژه های پژوهشی به درستی وارد نمی شوند . متاسفانه از بعضی از دانشگاهها مطلع شدم که اساسا خود دانشجو به دنبال سوژه برای تز فوق لیسانس و دکتری فرستاده می شود و در مواردی استاد علاقه ای به دنبال کردن کار و نظارت بر موضوع رساله نشان نمی دهد

.
- مسائل اقتصادی و اجتماعی بر علاقه دانشجویان برای دنبال کردن موضوع مطرح شده برای تز تاثیر منفی می گذارد. ازسوی دیگر

دانشجویان در مواری فقط به دنبال سوژه های هستند که منافع اقتصادی را سریعا تامین کند. به همین دلیل بعضا حتی دانشجویان خوب ما به دنبال سوژه های سنگین پژوهشی برای رساله فوق لیسانس می آیند ولی همزمان به یک یا چندکار دیگر مشغول می شوند

- بعضا برای دانشجوبان مشخص نیست که به چه هدفی کار تز را باید دنبال کنند.اصلا چه کاره می خواهند بشوند. به موضوع تز علاقه دارند یا نه؟ چرا و چقدر باید وقت بگذارند؟

- موضوع علاقه دانشجو چیز دیگری است ولی به دلیل محدودیتی که در انتخاب استاد احساس می کند به سوی راهنما و سوژه ای میرود که علاقه ای به آن ندارد

.
- با شرمندگی باید گفت که در بعضی مراکز آموزش عالی ما بدون برنامه دانشجو می گیرند و بعدا با بعضی یا بسیاری ازدانشجویان نمی دانند چه کنند!؟ این مورد به ویژه در مورد بعضی دانشگاههای خصوصی ما مصداق وسیعی دارد

.
- علاقه مند واقعی – دارای ایده و هدف منطقی و قابل دسترس- برای پژوهش علمی واقعا زیاد نیست. این مورد هم در مورد استادان و هم در مورد دانشجویان مصداق دارد.

این وبلاگ عرصه بحث آزاد برای صحبت در این موارد است. خوشحال می شوم که دوستان از داخل کشور و خارج از کشور در این مورد بحث کنند.