اولین سالروزسونامی در جنوب آسیا

امروز ششم دیماه اولین سالروز زمینلرزه باندا آچه در ساحل اندونزی بابزرگای 8.9 و با طول گسلش بیش از هزار کیلومتر و سپس رخداد سونامی -دریالرزه- در سواحل جنوب آسیا - اندونزی، تایلند، هند، سریلانکا، بنگلاش و حتی در کنیا و سومالی در جنوب آفریقا- است. البته به تاریخ سال میلادی زلزله باندا آچه در بیست وششم دسامبررخ داده است که به دلیل کبیسه بودن سال، انطباق آن با تاریخ هجری شمسی ما به ششم دیماه هشتاد و سه افتاد . آمار های رسمی حکایت از کشته شدن بیش از سیصد هزار نفر در این رخداد داشت و به عنوان یک فاجعه جهانی که چندین کشور در آن آسیب دیدند شناخته شد . این رویداد اثری درسواحل کشورما نداشت و به دلیل اینکه بیشتر سواحل ما در دریای آزاد واقع نیست در معرض خطر فوری چنین پدیده ای نیست ولی پس از این رویداد، در تمام کشورها که بخشی از آنها در مناطق ساحلی واقع است پژوهشهائی در مورد خطر پذیری چنین پدیده ای آغاز شده است. اجمالا برای وقوع سونامی لازم است تا یک تغییر مکان بزرگ - گسلش با تغییر مکان و یا لغزش بزرگ با تغییر مکان حجم زیادی از مواد کف دریا- در بستر دریاها یا اقیانوسها رخ دهد که در اثر آن امواجی در سطح آب به همه جهت ها گسیل می شود. موجی که به سمت ساحل رهسپار می شود، گاهی با ارتفاع ده تا شصت متر به بخش ساحلی حمله ور شده ، ضربه میزند و همچون سیل در منطقه ساحلی گسترده می شود. چنین حالتی به ویژه درژاپن و آمریکا مسبوق به سابقه بوده ولی متاسفانه در جنوب اسیا شناخته شده نبود و وقوع آن با تلفات زیاد همراه شد. امکان پیش بینی سونامی و اعلام و پیش آگاهی در مورد آن با سیستم های هشدار سریع وجود دارد. چنین کاری در سواحل ژاپن و ایالان متحده بعد از جنگ جهانی دوم انجام شده است و هم اکنون سازمان ملل متحد در حال کمک به کشورهای جنوب آسیا برای حرکت در چنین سمتی است.