گسل مشا فعال است / گفتگو با روزنامه همشهري - يكشنبه 2-4-92

معاون پژوهشگاه بين‌المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله:
گسل مشا فعال است
دانش > دانش- گروه دانش و سلامت - آرش نهاوندي:
وقوع زلزله 3.9 ريشتري در فيروزكوه و در انتهاي گسل مشا و وقوع چند زلزله پس از آن در اواخر هفته گذشته اگر چه تلفات و خساراتي برجاي نگذاشت سبب بروز نگراني‌هايي درباره فعال شدن گسل مشا شد. از همين رو گفت‌وگويي با دكتر مهدي زارع معاون پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله انجام داده‌ايم كه در پي مي‌آيد. اواخر هفته گذشته در نزديكي فيروزكوه چندين زلزله به وقوع پيوسته است، اگر بخواهيم به مهم‌ترين زلزله‌هايي كه در اين منطقه رخ داده‌اند اشاره كنيم؛ مهم‌ترين زلزله‌‌اي كه در بيش از 2دهه اخير در اين منطقه اتفاق افتاد زلزله بهمن سال1368 بود، بزرگاي اين زلزله 5.9 در مقياس ريشتر بود كه در تهران نيز احساس شد. در سال‌هاي اخير نيز زلزله‌هاي زيادي به وقوع پيوسته و در سال1388 نيز در 45 روز زلزله‌هاي كوچكي در منطقه فيروزكوه رخ داد. بزرگ‌ترين زلزله‌اي كه در اين سال در فيروزكوه اتفاق افتاد 5.5 ريشتر بود. طي اين مدت‌ مردم اين منطقه بسيار نگران بودند و اغلب اوقات خود را بيرون از منزل سپري مي‌كردند.

در شهريور سال1389 نيز يك زلزله 3.4 ريشتري در اين منطقه به وقوع پيوست. بزرگ‌ترين زلزله‌اي كه ديروز در اين منطقه به وقوع پيوسته نيز با قدرت 3.9 ريشتر در فيروزكوه اتفاق افتاده است. اين متخصص پژوهشگاه مهندسي زلزله در ادامه با اشاره به اهميت گسل مشا كه در نزديكي فيروزكوه قرار دارد، گفت:زلزله‌هايي كه از سال1388 رخ داده‌اند زلزله‌هاي بزرگي محسوب نمي‌شوند. اما نكته مهم و كليدي در اين است كه انتهاي گسل مشا از نزديكي فيروزكوه رد مي‌شود. فيروز كوه در واقع در فاصله 10كيلومتري شمال گسل مشا قرار گرفته است. اين گسل از شهر فيروزكوه تا شمال آبيك قزوين كشيده شده است و از درياچه تار دماوند و شهر مشا و منطقه لواسانات (ميگون) عبور مي‌كند. طول اين گسل حدود 180كيلومتر است. زلزله5.9 ريشتري سال 68 مهم‌ترين و بزرگ‌ترين زلزله ربع قرن اخير در فيروزكوه بوده است. با اين حال زلزله‌هاي پي در پي سال88 باعث بروز نگراني‌هاي زيادي در ميان مردم اين منطقه شده است.

دكتر زارع در توضيح اينكه چرا زلزله‌هاي زيادي در فيروزكوه رخ مي‌دهد، گفت: اين منطقه محل تغيير روندهاي ساختاري در جنوب رشته‌ كوه‌هاي البرز است. در واقع روند گسل مشا كه از آبيك به فيروزكوه كشيده شده است در نزديكي اين شهر عوض مي‌شود. بنابراين روند گسل مشا كه از شمال غرب به جنوب شرق كشيده شده از اين منطقه تغيير مي‌كند و از شمال شرق به جنوب غرب كشيده مي‌شود. اگر يك مثلث وارونه را درنظر بگيريد راس پايين آن فيروزكوه است و از اين شهر به بعد روند گسل مشا در يك راستاي متفاوتي ادامه پيدا مي‌كند. بنابراين نتيجه مي‌گيريم كه فيروزكوه يك محل تلاقي ساختاري مهم در جنوب البرز است و با توجه به اينكه گسل مشا نيز يك گسل فعال است و سابقه يك زلزله شديد نيز در اين منطقه وجود داشته است مي‌توانيم بگوييم كه در آينده نيز وقوع زلزله‌هاي مهم و بزرگ و حتي زلزله‌هاي كوچك و پي در پي در اين منطقه محتمل است. پس مي‌توان گفت اين لرزه خيزي نيز در آينده ادامه خواهد داشت و با توجه به طول گسل مشا اين گسل داراي توان لرزه‌زايي بالاست تا حدي كه انتظار وقوع يك زلزله به بزرگاي 7ريشتر نيز در محدوده آن مي‌رود.

دكتر زارع در ادامه گفت: اگر يك زلزله بزرگ در محدوده گسل مشا و در حدود 150كيلومتري تهران رخ دهد، لرزه آن در پايتخت نيز احساس خواهد شد و به‌ويژه ساكنان ساختمان‌هاي بلند و آپارتمان‌نشين‌هاي تهراني لرزش آن را بيش از سايرين احساس خواهند كرد چرا كه درصورت وقوع يك زلزله بزرگ در فاصله 150كيلومتري تهران برج‌هاي اين شهر دچار نوسانات و تكان‌هاي نسبتا شديدي خواهند شد. البته اگر زلزله‌اي در استان تهران رخ دهد در مناطقي از استان‌هاي همجوار نيز به وضوح احساس خواهد شد و مي‌توان گفت كه ساختمان‌هاي بلند مرتبه‌اي هم كه در استان مازندران ساخته شده‌اند تكان خواهند خورد.دكتر زارع با بيان اينكه وي تحقيقاتي درباره اثرات زلزله در گسل مشا روي قله دماوند تحقيقاتي انجام داده است، گفت: سامانه دماوند يك سامانه فعال است كه مي‌توان فعال بودن آن را از دود گوگرد متصاعد شده و درياچه‌هاي آبگرم اطراف آن تشخيص داد، اما نبايد نگران فعاليت شديد آتشفشان دماوند بر اثر زلزله احتمالي گسل مشا بود.