زلزله مخرب با بزرگای 7.3 وان (تابانلی) ترکیه : 23 اکتبر 2011 – اول آبانماه 1390
1- زلزله 23 اكتبر 2011 (اول آبانماه 90) در ساعت 13:41 به وقت محلي (14:11 به وقت تهران) در شمال شرق شهر وان تركيه – در پهنه شرقي درياچه وان و در حد فاصل درياچه وان و مرز ايران – در پهنه اي بسيار لرزه خيز به لحاظ آمار رخداد زلزله ها روي داد. اين ناحيه با تلاقي گسلهاي ناحيه شرق تركيه با شمال غربي ايران و جنوب غربي قفقار پهنه اي است كه در آن زلزله هاي مهم تاريخي و سده بيستم رخ داده است.
2- در نزديكي پهنه رومركزي اين زلزله ، زلزله 24 نوامبر 1976 – بيست و چهار سال قبل- با پنج هزار نفر كشته، مهمترين زلزله در سده اخير محسوب مي شود كه در آن زلزله نيز علاوه بر خسارت سنگين در تركيه به ويژه شهر چالدران، خسارتهايي در ايران، به ويژه به شهر هاي سيه چشمه و خوي و روستا هاي اطراف وارد شد.
3- زلزله وان (تامانلي) در تمامي بيست و چهار ايستگاه شبكه لرزه نگاري باند پهن پژوهشگاه بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله با كيفيت بالا ثبت شد كه پژوهشهاي اوليه بر روي اين ركورد ها در جريان است. ضمنا گزارش هاي اوليه حاكي است كه حداقل سه ايستگاه شتابنگاري (در شبكه ملي شتابنگاري ايران زير نظر مركز تحقيقات ساختمان و مسكن) نيز در ناحيه سيه چشمه و خوي شتابنگاشتهاي اين زلزله را (با شتاب حداكثر 0.02
g
ثبت كرده اند.
4- منطقه اي كه اين زلزله در آن رخ داد ناحيه اي است كه گسلهاي فعال به موازات سامانه گسلي آناتولي شمالي (با روند شمالغرب-جنوب شرق) از نزديكي آن عبور مي كنند. اطلاعات اوليه نشان مي دهد كه يكي از گسلهاي مرتبط با سامانه گسله اناتولي شمالي مسبب اين رويداد بوده است.
5- كانون زلزله در نزديكي روستاي تامانلي قرار داشت. ژرفاي اوليه 8 كيلومتر براورد شده و شهر هاي دياربكر، آگري، ارزروم، و موش در تركيه و شهر هاي سيه چشمه و خوي و ماكو در ايران به شدت اين زلزله را احساس كردند. 6- اين زلزله در يك ساعت و نيم اول با چهار پسلرزه با بزرگاي بيش از 4 همراه بود كه بزرگترين آنها تا زمان نگارش اين گزارش 15 دقيقه پس از رخداد لرزه اصلي با بزرگاي 5.6 اتفاق افتاد.
7- زلزله وان با فروريختن ساختمانهاي متعددي در شهر وان و روستاهاي استان وان –به ويژه تابانلي- همراه بوده است. فروريختن يك ساختمان 7 طبقه در منطقه اي از شهر وان كه در آن مجتمع هاي مسكوني – ارزان قيمت – متمركز بودند، موجب اعزام نيروهاي امدادي و البته تمركز توجه رسانه هاي بين المللي –صوتي و تصويري و وب- به اين ساختمان فروريخته شد. براورد مي شود كه اين زلزله با چند هزار نفر كشته همراه باشد. در دو ساعت اول بعد از رخداد، تعداد تلفات بيش از 1000 نفر براورد شده است.
8- از نظر گزارش رخداد زلزله نيز تمامي شبكه هاي جهاني لرزه نگاري از همان دقايق اوليه بزرگاي زلزله را به صورت اوليه 7.3 (در مقياس بزگاي گشتاوري) براورد وگزارش كردند: به ويژه مركز ملي اطلاعات زلزله آمريكا
(NEIC)
و مركز زلزله شناسي اروپا-مديترانه
(CSEM)
در حدود 20 دقيقه پس از رخداد چنين اطلاعاتي را روي وب سايت خود گزارش كردند و نگارنده نيز خبر و اطلاعات اوليه رخداد را با پيامك –اس.ام.اس.- از مركز اطلاع رساني سريع مديريت بحران سوييس
(GDACS)
در حدود 25 دقيقه پس از رخداد روي گوشي تلفن همراه خود در تهران (با اعلام بزرگاي 7.3) دريافت نمود. رصدخانه كانديلي در استانبول، وابسته به دانشگاه بوغازيچي تركيه در ساعات اوليه پس از رخداد زلزله بزرگاي در مقياس امواج دروني را 6.6 اعلام كرد، كه تا حدود دوساعت پس از وقوع رخداد نيز زسانه هاي تركيه و هلال احمر تركيه بزرگاي 6.6 را به عنولن بزرگاي زلزله اعلام و تكرار مي كردند. البته رييس رصدخانه كانديلي، جناب پروفسور مصطفي ارديك در مصاحبه اي بزرگاي زلزله را اصلاح كرده و – به درستي – توضيح داد كه به دليل محدوديت بزرگاي در مقياس امواج دروني و اشباع شدن آن، امكان گزارش دقيق نبوده و بنابراين مقدار بزرگاي به 7.2 اصلاح و اعلام شد. اين موضوع نكته مهمي را نشان مي دهد كه شبكه هاي ملي – مثل شبكه هاي ايران و تركيه – در صورت اعلام سريع بزرگاي زلزله هاي بزرگ با مقياس امواج دورني، همچنان امكان اشتباه در اعلام سريع بزرگاي زلزله هاي اصلي (با بزرگاي بيش از 7) را دارند (و چه بسا سازمانهاي مديريت بحران به اين دليل سردرگم شوند). البته امروزه با وجود اينترنت و دسترسي سريع به داده هاي شبكه هاي جهاني، هم امكان اطلاع رساني و تصحيح براورد وجود دارد، و هم لارم است تا بزرگاي گشتاوري به عنوان مبناي گزارش چنين مراكزي –به ويژه در ايران و تركيه- قرار گيرد.
9- زلزله وان هشداري مهم براي وقوع اتفاقي مشابه با بزرگاي بيش از 7.0 در فلات ايران است كه اكنون 14 سال و شش ماه است كه پس از رخداد زلزله 20 ارديبهشت 1376 اردكول قائن با بزرگاي 7.2، سكوتي لرزه اي نسبتا طولاني (نسبت به وقوع زلزله اي با بزرگاي بيش از 7) در آن برقرار شده است. اين در حالي است كه فلات ايران به لحاظ آماري به طور متوسط هر 10 سال يك يا دو زلزله با بزرگاي بيش از 7 در پنجاه سال اخير تجربه كرده است. زلزله وان زنگ خطر مهم ديگر در كنار مرزهايمان است. به هوش باشيم.
2- در نزديكي پهنه رومركزي اين زلزله ، زلزله 24 نوامبر 1976 – بيست و چهار سال قبل- با پنج هزار نفر كشته، مهمترين زلزله در سده اخير محسوب مي شود كه در آن زلزله نيز علاوه بر خسارت سنگين در تركيه به ويژه شهر چالدران، خسارتهايي در ايران، به ويژه به شهر هاي سيه چشمه و خوي و روستا هاي اطراف وارد شد.
3- زلزله وان (تامانلي) در تمامي بيست و چهار ايستگاه شبكه لرزه نگاري باند پهن پژوهشگاه بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله با كيفيت بالا ثبت شد كه پژوهشهاي اوليه بر روي اين ركورد ها در جريان است. ضمنا گزارش هاي اوليه حاكي است كه حداقل سه ايستگاه شتابنگاري (در شبكه ملي شتابنگاري ايران زير نظر مركز تحقيقات ساختمان و مسكن) نيز در ناحيه سيه چشمه و خوي شتابنگاشتهاي اين زلزله را (با شتاب حداكثر 0.02
g
ثبت كرده اند.
4- منطقه اي كه اين زلزله در آن رخ داد ناحيه اي است كه گسلهاي فعال به موازات سامانه گسلي آناتولي شمالي (با روند شمالغرب-جنوب شرق) از نزديكي آن عبور مي كنند. اطلاعات اوليه نشان مي دهد كه يكي از گسلهاي مرتبط با سامانه گسله اناتولي شمالي مسبب اين رويداد بوده است.
5- كانون زلزله در نزديكي روستاي تامانلي قرار داشت. ژرفاي اوليه 8 كيلومتر براورد شده و شهر هاي دياربكر، آگري، ارزروم، و موش در تركيه و شهر هاي سيه چشمه و خوي و ماكو در ايران به شدت اين زلزله را احساس كردند. 6- اين زلزله در يك ساعت و نيم اول با چهار پسلرزه با بزرگاي بيش از 4 همراه بود كه بزرگترين آنها تا زمان نگارش اين گزارش 15 دقيقه پس از رخداد لرزه اصلي با بزرگاي 5.6 اتفاق افتاد.
7- زلزله وان با فروريختن ساختمانهاي متعددي در شهر وان و روستاهاي استان وان –به ويژه تابانلي- همراه بوده است. فروريختن يك ساختمان 7 طبقه در منطقه اي از شهر وان كه در آن مجتمع هاي مسكوني – ارزان قيمت – متمركز بودند، موجب اعزام نيروهاي امدادي و البته تمركز توجه رسانه هاي بين المللي –صوتي و تصويري و وب- به اين ساختمان فروريخته شد. براورد مي شود كه اين زلزله با چند هزار نفر كشته همراه باشد. در دو ساعت اول بعد از رخداد، تعداد تلفات بيش از 1000 نفر براورد شده است.
8- از نظر گزارش رخداد زلزله نيز تمامي شبكه هاي جهاني لرزه نگاري از همان دقايق اوليه بزرگاي زلزله را به صورت اوليه 7.3 (در مقياس بزگاي گشتاوري) براورد وگزارش كردند: به ويژه مركز ملي اطلاعات زلزله آمريكا
(NEIC)
و مركز زلزله شناسي اروپا-مديترانه
(CSEM)
در حدود 20 دقيقه پس از رخداد چنين اطلاعاتي را روي وب سايت خود گزارش كردند و نگارنده نيز خبر و اطلاعات اوليه رخداد را با پيامك –اس.ام.اس.- از مركز اطلاع رساني سريع مديريت بحران سوييس
(GDACS)
در حدود 25 دقيقه پس از رخداد روي گوشي تلفن همراه خود در تهران (با اعلام بزرگاي 7.3) دريافت نمود. رصدخانه كانديلي در استانبول، وابسته به دانشگاه بوغازيچي تركيه در ساعات اوليه پس از رخداد زلزله بزرگاي در مقياس امواج دروني را 6.6 اعلام كرد، كه تا حدود دوساعت پس از وقوع رخداد نيز زسانه هاي تركيه و هلال احمر تركيه بزرگاي 6.6 را به عنولن بزرگاي زلزله اعلام و تكرار مي كردند. البته رييس رصدخانه كانديلي، جناب پروفسور مصطفي ارديك در مصاحبه اي بزرگاي زلزله را اصلاح كرده و – به درستي – توضيح داد كه به دليل محدوديت بزرگاي در مقياس امواج دروني و اشباع شدن آن، امكان گزارش دقيق نبوده و بنابراين مقدار بزرگاي به 7.2 اصلاح و اعلام شد. اين موضوع نكته مهمي را نشان مي دهد كه شبكه هاي ملي – مثل شبكه هاي ايران و تركيه – در صورت اعلام سريع بزرگاي زلزله هاي بزرگ با مقياس امواج دورني، همچنان امكان اشتباه در اعلام سريع بزرگاي زلزله هاي اصلي (با بزرگاي بيش از 7) را دارند (و چه بسا سازمانهاي مديريت بحران به اين دليل سردرگم شوند). البته امروزه با وجود اينترنت و دسترسي سريع به داده هاي شبكه هاي جهاني، هم امكان اطلاع رساني و تصحيح براورد وجود دارد، و هم لارم است تا بزرگاي گشتاوري به عنوان مبناي گزارش چنين مراكزي –به ويژه در ايران و تركيه- قرار گيرد.
9- زلزله وان هشداري مهم براي وقوع اتفاقي مشابه با بزرگاي بيش از 7.0 در فلات ايران است كه اكنون 14 سال و شش ماه است كه پس از رخداد زلزله 20 ارديبهشت 1376 اردكول قائن با بزرگاي 7.2، سكوتي لرزه اي نسبتا طولاني (نسبت به وقوع زلزله اي با بزرگاي بيش از 7) در آن برقرار شده است. اين در حالي است كه فلات ايران به لحاظ آماري به طور متوسط هر 10 سال يك يا دو زلزله با بزرگاي بيش از 7 در پنجاه سال اخير تجربه كرده است. زلزله وان زنگ خطر مهم ديگر در كنار مرزهايمان است. به هوش باشيم.
posted by Mehdi ZARE | 10/23/2011 05:55:00 PM
|
1 comments
