وبلاگ دکتر مهدی زارع

مکانی برای تبادل نظر و اتاق فکر دکتر مهدی زارع و دوستان...

My Photo
Name:
Location: Tehran, Tehran, Iran

Friday, July 29, 2011

زمينلرزه 7-5-90 با بزرگاي 4.6 شمال غرب كهنوج

اين گفتگوي خبرگزاري مهر با من است در مورد زلزله امروز كهنوج در جنوب استان كرمان:
معاون پژوهشي پژوهشگاه زلزله شناسي و مهندسي زلزله با بيان اينكه پس لرزه هاي استان كرمان در روزهاي آينده ادامه دارد، گفت: زلزله امروز اين استان در مرز استان كرمان و هرمزگان در محل تلاقي دو گسل جيرفت و كهنوج رخ داده است.

دكتر مهدي زارع در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به جزئيات زلزله امروز كرمان توضيح داد: زلزله امروز استان كرمان در جنوب اين استان در مرز كرمان و هرمزگان در منطقه كهنوج رخ داده است. معاون پژوهشي پژوهشگاه زلزله شناسي و مهندسي زلزله با بيان اينكه اين زلزله با بزرگاي 4.6 رخ داده است، اظهار داشت: پهنه اي كه در آن زلزله رخ داده است پهنه اي فعال و زمين لرزه امروز جزء زلزله هاي فوج گونه و يا خوشه اي است كه در ادامه زلزله هاي قبلي رخ داده است.

وي با اشاره به زلزله هاي اخير اين منطقه يادآور شد: از آبان ماه سال گذشته زلزله هايي با بزرگاي 4 و 5 ريشتر رخ داده است. زارع با اشاره به گسل اين زلزله خاطر نشان كرد: گسل جيرفت داراي روند شمالي و جنوبي است كه در امتداد آن به گسل كهنوج با روند شرقي – غربي مي رسد كه اين زلزله ها در محل تلاقي اين دو گسل رخ داده است.

معاون پژوهشي پژوهشگاه زلزله شناسي و مهندسي زلزله تا كيد بر ادامه اين پس لرزه ها در روزهاي آينده، افزود: زلزله هايي كه به صورت فوج گونه و خوشه اي هستند معمولا بزرگاي آن تا 5 است و تا دو ماه آينده انتظار مي رود كه اين پس لرزه ها ادامه داشته باشد.
زارع همچنين به بيان بررسي هاي زمين شناختي اين گسل پرداخت و اضافه كرد: گسل جيرفت به طول 100 متر امتداد يافته است كه با توجه به موقعيت شمالي-جنوبي و لرزه خيزي آن بسيار حائز اهميت است.

Wednesday, July 13, 2011

انرژی های تجدید پذیر و پاک: ایران و چالش جهان آینده - بخش اول

در ایران امروز بحث در مورد انرژی های پاک بحث نسبتا جدیدی است که به نظر می رسد روز به روز مهمتر و جدی تر می شود. اهمیت موضوع از آن جهت است که از نظر تامین منابع مالی از طریق استخراج و فروش نفت و از نظر تامین انرژی از همین طریق - بر مبنای نفت - و از طریق سد سازی در ایران موانع برای توسعه پایدار جدی به نظر می رسد. علاوه بر پیشرفتهای خوبی که در چندین دهه اخیر در توسعه منابع انرژی ایران حاصل شده، با فروش منابع زیر زمینی به صورت منابع خام و با تحدید منابع آبی منابع آبی داخلی - مثل دریاچه ارومیه- عملا سلامتی انسان و محیط زیست هر دو در معرض خطر جدی قرار گرفته است.

همزمان با احداث نیروگاهها و مصرف انرژی به صورت غیر بهینه، با افزودن گار سی.او.۲ و افزون شدن ریز گرد ها در هوای ایران و احتمال پخش شدن نمک های رسوب شده در بخش خشک شده دریاچه ارومیه در هوای ایران، و از بین بردن باغها و فضاهای شهری به بهانه احداث ساختمانهای جدید و انبوه سازی، و در نهایت با توسعه کند حمل و نقل عمومی، و همزمان ایجاد بی رویه جاده در منابع طبیعی و پارکهای حیاط وحش ایران که به تنوع زیستی ایران را در چند دهه اخیر به شدت خسارت زده و افزایش آلاینده ها در هوای ایران - به ویژه در شهر های بزرگ و کلانشهر ها-، روندی مخرب برای محیط زیست ایران ایجاد کرده است. این شرایط برای آینده ایران و در افق ده ساله بعدی مساله ای چالش برانگیز از دید اکولوژیک خواهد بود. به ویژه اگر با برنامه ریزی حساب شده روی اصلاح این مسیر سرمایه گذاری جدی نکنیم، برای آینده فرزندانمان باید به طور جدی نگران بود. در سالهای اخیر احداث نیروگاه بادی منجیل و رشد استفاده از انرژی خورشیدی که به ویژه در شهر تهران توسعه مناسبی در فضای پارک های شهرنشان می دهد، اینها نشانه هایی است که به همراه احداث و توسعه قطارهای شهری - مترو - برای شهر های بزرگ ایران می تواند چشم انداز مثبت برای توسعه پایدار را برای ایران ایجاد کند. اتکای همچنان جدی و ادامه دار اقتصاد ایران به نفت و توسعه بی رویه منابع انرژی هیدروکربوری چالش هایی است که می تواند در مقابل این روند مانع ایجاد کند.
این ها همه در شرایطی است که رخداد سوانح طبیعی نظیر زلزله و سیل همچنان آسیبهای بیشتر اکولوژیک به طور مستقیم و غیر مستقیم به فلات ایران وارد می کند

Sunday, July 10, 2011

موبايل يا تلفن همراه: جامعه و فرهنگ مدرن

اين روزها ديدن گوشي هاي تلفن همراه حتي در دست كودكان و نوجوانان در شهر هاي كوچك ايران نكته عجيبي نيست. ولي شايد براي همين كودكان و نوجوانان شايد عجيب و حتي غير قابل باور باشد كه حدود پانزده سال قبل در تهران فقط بعضي مديران از اين تلفن هاي خاص استفاده مي كردند. اندازه آن گوشي ها نيز در حد گوشي هاي تلفن معمولي – روميزي- و حتي بزرگتر، بود و كاركرد آنها نيز فقط به تلفن زدن و جواب دادن به تماس ها آن هم فقط در بعضي نواحي كه زير پوشش آنتن هاي تلفن همراه بود، محدود مي شد. توسعه فناوري اطلاعات در اين پانزده تا بيست سال گذشته به نحوي بوده كه رشد و توسعه مدل هاي جديد اين وسيله ماه به ماه تغيير مي كند، وامكانات آن نيز با اضافه كردن ساير وسايل و فناوري ها (دوربين عكاسي و فيلم برداري، كامپوتر، وسايل بازي هاي مختلف، وسيله اي براي خواندن كتاب، اتصال به اينترنت ، فناوري موقعيت سنجي جي. پي. اس، وسيله شنيدن موسيقي، ظيط صوت، تلويزيون و ...) بسيار متنوع شده است. اين فناوري در ابتدا سلفون، يا تلفن دستي هم ناميده مي شد، اكنون چنان در زندگي مردمان همه جهان جا بازكرده كه مي توان امروز به بررسي اثر آن در فرهنگ و ارتباطات جوامع مختلف پرداخت.

1- از اولين گوشي موبايل توسط دكتر مارتين كوپر در سال 1973 از شركت موتورولا در ايالات متحده با وزن 2 كيلوگرم رو نمايي شد. اولين عرضه گوشي موبايل در سال 1983 انجام شد، ولي توسعه اصلي مشتركين تلفن هاي همراه در فاصله حدود 20 ساله بين 1990 تا 2010 صورت گرفت ، به نحوي كه آمار مشتركين در اين دوره از 12.4 ميليون به 4.6 ميليارد در دنيا افزايش يافت. بديهي است كه بعضي مشتركين در دنيا همزمان از چند اشتراك محتلف استفاده مي كنند، و بنابراين الزاما اين آمار به معني 4.6 ميليارد دارنده و كاربر تلفن همراه در جهان نيست.

2- تلفن موبايل در اواخر سال 1372 وارد ايران شد و همانطور كه ذكر شد در ابتدا احتمالا به دليل گراني زياد اين وسيله محدود به افراد خاصي بود ولي به تدريج از نيمه دهه هفتاد براي ثبت نام موبايل صف هاي طولاني در جلوي دفتر هاي مخابراتي شكل گرفت. اين وسيله هم اكنون از ابزارهاي روزمره در زندگي بسياري از هموطنان ماست به نحوي كه در بعضي از خانواده ها چندين گوشي و اشتراك تلفن همراه وجود دارد.

3- تلفن همراه در سالهاي اخير در شرايط اضطراري مختلفي به داد مردمان رسيده است. از هواپيمايي كه در اوايل دهه هشتاد شمسي در بيابانهاي نزديك اصفهان فرود اضطراري كرد و خلبان با استفاده از موبايل يكي از مسافران از واقعه خبر داد تا امداگران برسند، تا وقايع مختلف سيل كه در بالا دست رودخانه ها كشاورزان و دامداران كه گوشي موبايل به همراه داشته اند، پيشاپيش، مردمان ساكن در روستاهاي پائين دست را خبر كرده اند تا مسير سيلاب را ترك كنند و به اين ترتيب جان بسياري از مردم نجات يافته است – به ويژه از اين موارد در سرزمين پدري و ماردي نگارنده در استان مازندران فراوان رخ داده است – و همچنين اخباري كه در صفحه هاي حوادث روزنامه ها مي خوانيم كه افرادي در شرايط خطرناكي به دام افتاده اند و با استفاده از موبايل از موقعيت خود خبر داده اند، و... همگي از نقش نجات بخش گوشي موبايل در زندگي امروز ما خبر مي دهد.

4- البته در سالهاي اخير با افزوده شدن فناوري هاي جديد به گوشي هاي تلفن هوشمند، نظير سامانه هاي تعيين موقعيت و همچنين ارائه هاي همزمان عكسها و تصوير هاي سه بعدي ماهواره اي از هر نفطه از جهان، به ويژه از موقعيتي كه دارنده گوشي همراه در آن ساكن است، و همچنين استفاده از اينترنت و كنترل اي ميل به صورت لحظه به لحظه امكان هاي جديد و بي نظيري در اختيار بشر قرار گرفته است و به طور مستقيم و غير مستقيم امكانات بيشتري در توسعه در زندگي انسان فراهم شده است.

5- از جنبه تخصصي براي نگارنده، اخيرا علاوه بر فناوري جي.پي.اس.، حسگر هاي لرزه اي و شتابنگاري در حال افزوده شدن به گوشي هاي تلفن همراه هوشمند براي توسعه سامانه هاي هشدار پيش هنگام زلزله و سونامي است. پيش از اين اطلاع رساني از طريق پيامك – اس.ام.اس – كمك فراواني به پخش سريع و اوليه اطلاعات از زمينلرزه هاي رخ داده است. اين موضوع نه تنها در سطح ملي در كشورها، براي مخاطبان تخصصي و مديران ، بلكه از طريق سازمانهاي بين المللي در سطح جهان بر روي گوشي هاي تلفن همراه انجام مي شود. توسعه بعدي در اين زمينه براورد سريع شتاب و شدت زلزله از طريق گوشي هاي تلفن همراه و در نهايت تهيه نقشه هاي لرزش زمين بلافاصله پس از رخداد زلزله است. از سوي ديگر، با توسعه اين وسيله مي توان در سريعترين زمان ممكنه از طريق فناوري سامانه اطلاعات مكاني (جي.پي.اس.) و همچنين حسگرهاي تخصصي براي سنجش پيش نشانگرهاي زمينلرزه، بهرگيري از اين وسيله تلفن موبايل براي پيش يابي زمينلرزه است.

6- البته در حال حاضر مي توان به سو استفاده و بهره گيري غير اخلاقي از اين وسيله در دنياي امروز هم اشاره كرد. تهديد امنيت و حريم خصوصي مردم با اين وسيله، از مشكلات ورود اين فناوري به زندگي مدرن حكايت مي كند.

7- با اين ترتيب مي توان از اثر موبايل در تحول و توسعه فرهنگي در اثر ورود فناوري موبايل به زندگي انسان به ويژه دو دهه اخير صحبت كرد. ورود هر فناوري جديد در زندگي مدرن با تحول در مناسبات همراه است. تلفن موبايل با ورود گسترده خود مي تواند موجب بهتر شدن زندگي مردم شود. ولي براي جلوگيري از اثر هاي سو و مخرب آن بايد قبل از هر چيز به توسعه و آموزش اخلاق در كاربران همت گذاشت. هر فناوري جديد امكانات جديدي با خود به همراه مي آورد كه اگر با قوانين و مباني فرهنگي خودش به درستي آموزش داده نشود حتي مي تواند به بغرنج تر شدن زندگي بيانجامد. در عين حال بايد انتظار داشت تا با آموزش مدرن نسبت به بهتر شدن شرايط و بهرگيري تخصصي در آينده از موبايل اميدوار بود.

زمينلرزه با بزرگاي ۷.۱ ۱۰ ژوييه -۲۰۱۱ ساحل شرقي هونشو -۱۷۵ كيلومتري شرق سندايي، ژاپن : چهارمين پسلرزه با بزرگاي بيش از ۷.۰

زمينلرزه بامداد امروز ساعت ۹:۵۷ به وقت محلي ژاپن در همان پهنه رومركزي زمينلرزه ۱۱ مارس ۲۰۱۱ با بزرگاي ۹.۰ - در تاريخ بيست اسفند ۱۳۸۹- و درست ۴ ماه بعد از آن در ۱۷۵ كيلومتري شرق سنداي در شمال ژاپن رخ داد. زمينلرزه ۱۱ مارس ۲۰۱۱ در اين چهار ماهه گذشته با بيش از ۹۰۰ پسلرزه با بزرگاي بيش از ۴.۰ و ۶۰ پسلرزه با برگاي بيش از ۶.۰ و با زمينلرزه امروز ۴ پسلرزه با بزرگاي بيش از ۷.۰ همراه بوده است. همين زمينلرزه بامداد امروز نيز تا سه ساعت بعد از رخداد با سه پسلرزه با بزرگاي بيش از ۴.۰ همراه بوده است. زمينلرزه بامداد امروز با براورد اوليه ژرفاي حدود ۱۰ كيلومتري، امكان سونامي هم داشت و هشدار نيز براي رخداد سونامي و همچنين وقوع زمينلرزه در سه استان ساحلي نزديك به رومركز زمينلرزه داده شد ولي خوشبختانه زمينلرزه مذبور با وقوع سونامي همراه نشد. زمينلرزه ۱۱ مارس ۲۰۱۱ طبق آمار رسمي با ۲۸۰۵۰ كشته همراه بود و تخريب و انفجار در نيروگاه فوكوشيما داييچي - شماره يك - موجب شد تا با آلودگي حاصل از نشت مواد راديو اكتيو در منطقه پيرامون نيروگاه فوكوشيما، مساله نيروگاه زمينلرزه مارس ۲۰۱۱ و آلودگي هسته اي حاصل از آن به يك مساله حساس و مهم و بحث بر انگيز در سطح جهان تبديل شود. براورد حدود ۳۰۰ ميليارد دلار خسارت از زلزله ۱۱ مارس ۲۰۱۱ كه حدود ۳۰ ميليارد دلار آن مستقيما مربوط به تخريب ناشي از انفجار در چهار رآكتور نيروگاه فوكوشيما داييچي بود، و همچنين آلودگي ناشي از نشط مواد راديو اكتيو كه آب و خاك منطقه را تا حدود ۳ قرن همچنان آلوده مي كند و نحوه برخورد ژاپني ها با اين مساله همگي از مسايل مهم مربوط به اين زلزله بود. ديشب ۹ ژولاي ۲۰۱۱ در خبر خبرگزاري ها به نقل از ان.اچ.كي. ژاپن اعلام شد كه در نيروگاه فوكوشيما سامانه جديد خنك كننده با موفقيت نصب شده است ولي عمليات مهار آلودگي هاي ناشي از انفجار نيروگاه تا چند دهه آينده ادامه خواهد يافت. اين مساله هشدار مهمي براي ايمني تمام نيروگاههاي هستهاي در جهان ايجاد كرده است، به نحوي كه با وقوع زمينلرزه پنج شنبه شب گذشته - ۷ ژوييه ۲۰۱۱ - در ۱۰۰ كيلومتري غرب جزيره كرس - شهر آژاكسيو - در جنوب فرانسه (كانون در درياي مديترانه) با بزرگاي ۵.۳ وزير اكولوژي فرانسه واكنش نشان داد و اعلام نمود كه تا سال ۲۰۲۰ دولت اين كشور برنامه ريزي كرده است تا ۲۳٪ از منابع انرژي اين كشور از طريق انرژي هاي پاك و تجديد پذير تامين شود و همچنين ايمني تمام نيروگاههاي هسته اي اين كشور در يك سال و نيم آينده در مورد بررسي مجدد قرار مي گيرد. يادآوري مي شود كه فرانسه ۱۹ نيروگاه هسته اي و ۵۸ رآكتور هسته اي دارد. نيروگاه هسته اي تريكستن در جنوب فرانسه چهار رآكتور ۹۰۰ مگاواتي دارد و در زلزله پنج شنبه شب گذشته توجه ويژه اي به كانون زمينلرزه كرس و محل نيروگاههاي هسته اي - بر اساس تجربه تلخ فوكوشيما - جلب شد.