زلزله‌هاي اطراف تهران هشدار‌دهنده هستند

زلزله‌هاي اطراف تهران هشدار‌دهنده هستند گفتگوي روزنامه همشهري با دكتر مهدي زارع / 7-5-92  http://hamshahrionline.ir/details/224995 دانش > دانش- گروه دانش و سلامت - آرش نهاوندي: زلزله‌هاي كوچكي كه در چند‌ماه اخير در اطراف تهران به وقوع پيوسته‌اند باعث ايجاد نگراني‌هايي نسبت به‌احتمال وقوع زلزله‌اي بزرگ در آينده شده است. اگر چه وقوع زلزله‌هاي كوچك اطراف تهران را بايد به مثابه هشدار جدي در نظر گرفت، بايد به اين نكته هم توجه داشت كه به‌طور دقيق نمي‌توان زمان وقوع زلزله به‌ويژه زمين‌لرزه‌هاي بزرگ را پيش‌بيني كرد.درباره زلزله اخير پيشوا و زلزله‌هاي متعدد اطراف تهران با دكتر مهدي زارع، معاون پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله گفت‌وگو كرده‌ايم كه مشروح آن درپي مي‌آيد. دكتر زارع درباره زلزله هفته اخير در پيشواي ورامين گفت: اين زلزله 2.2 ريشتري به‌احتمال زياد در گسل پيشوا رخ داده است، در همين منطقه در ارديبهشت‌ماه سال‌جاري نيز زلزله‌اي به بزرگاي 3.5 ثبت شد. بنابراين مي‌توان فاصله ميان 2 زلزله در منطقه پيشواي ورامين را قدري بيش از2 ماه دانست. زلزله‌هايي كه در سال‌جاري در منطقه پيشوا به وقوع پيوستند از نوع كوچك و كم‌عمق محسوب مي‌شوند و مانند زلزله‌هاي كوچكي كه در شمال تهران رخ مي‌دهند نشانگر آن هستند كه گسل پيشوا نيز مانند گسل فيروزكوه و گسل مشا فعال است. گسل پيشوا مسبب زلزله تاريخي 1384ميلادي بوده است. در نتيجه آن زلزله مناطق پيشوا، ورامين و ري تخريب شدند و شهر پيشوا روي اين گسل قرار دارد. او درباره احتمال اتصال گسل پيشوا به گسل كهريزك نيز گفت: در ادامه گسل پيشوا به پهنه گسل ري مي‌رسيم، گسل پيشوا در امتداد گسل كهريزك قرار دارد اما به آن متصل نيست. گسل كهريزك داراي يك راستاي شمال‌غربي جنوب‌شرقي است كه اگر آن راستا را ادامه دهيم به گسل پيشوا مي‌رسيم، زير سطح زمين اتصالي ميان اين دو گسل ديده نمي‌شود، اما اين احتمال وجود دارد زير آبرفت‌ها گسل كهريزك به گسل پيشوا متصل باشد. شهر پيشوا تا شهر ري حدود 25كيلومتر فاصله دارد. به‌دليل اين فاصله اندك، گسل پيشوا گسلي مهم در منطقه جنوب‌شرقي تهران محسوب مي‌شود. اهميت اين گسل به‌خاطر جمعيتي است كه در جنوب‌شرق تهران و منطقه ري زندگي مي‌كنند. زلزله 28ارديبهشت و زلزله‌اي كه در هفته اخير رخ داد از نظر شدت و عمق، زلزله‌هاي مهمي نبودند اما وقوع همين زمين‌لرزه‌ها در اين منطقه نشانگر آن است كه گسل پيشوا نيز ازجمله گسل‌هاي فعال اطراف تهران است. دكتر زارع زلزله اخير فيروزكوه را با تهران مرتبط ندانست و گفت: زلزله‌اي نيز اخيرا به بزرگاي 3.1 در مقياس ريشتر در شمال فيروزكوه و در نزديكي پل‌سفيد به وقوع پيوسته است، به‌دليل وقوع اين زلزله در منطقه پل‌سفيد احتمال مي‌رود مركز آن در گسل البرز شمالي واقع شده باشد. اين متخصص به زلزله‌هاي اخير اطراف تهران اشاره كرد و گفت: وقوع زلزله‌هاي متعدد در اطراف تهران نشانگر آن است كه گسل‌هاي اطراف پايتخت فعال هستند و اين مسئله به‌دليل وجود يك شبكه لرزه‌نگاري مفصل در تهران و نواحي اطراف آن براي ما آشكار مي‌شود. وقوع اين زلزله‌هاي كوچك در نزديكي پايتخت و بزرگ‌ترين شهر كشور ضرورت بررسي بيشتر گسل‌هاي اطراف را مشخص مي‌سازد. زلزله اخير شهر پيشوا در نزديكي تهران نيز نشانگر آن است كه گسل پيشوا هم فعال است. در سال 1384 ميلادي يك زلزله مهم در اين منطقه رخ داده است اما اينكه بازگشت اين زلزله مهم كه بيش از 600سال از وقوع آن گذشته است چه زماني باشد را مي‌توان مورد بررسي قرار داد. طي اين بررسي‌ها مي‌توان حدود زمان تقريبي زلزله بعدي در اين منطقه را به‌دست آورد و اين فرضيه را مطرح كرد كه در چه زماني بايد منتظر وقوع يك زلزله بزرگ در جنوب‌شرق تهران باشيم. نكته مهم درباره گسل پيشوا اين است كه اين گسل در نزديكي مناطق جمعيتي پايتخت قرار دارد. مناطق 14، 15، 12، 16و 20 كه در جنوب تهران قرار دارند ازجمله مناطق با جمعيت بالاي شهر محسوب مي‌شوند. اطراف گسل‌هاي جنوب شرق تهران نيز شهرهاي مهمي نظير ورامين، پيشوا و قرچك واقع شده‌اند و در مسير ورامين به تهران تعداد زيادي از واحدهاي پرجمعيت مسكن مهر نيز ساخته شده است بنابراين بايد توجه داشت كه گسل پيشوا فعال است و منطقه پرجمعيتي را تهديد مي‌كند و اين خود نوعي هشدار محسوب مي‌شود. چرا كه 629سال پيش هم در اين منطقه زلزله مهمي رخ داده است و بايد توجه ويژه‌اي به گسل پيشوا از اين نظر داشته باشيم.